大家好!今天让小编来大家介绍下关于看起来很美为什么被禁_国家为什么禁止耽改剧?的问题,以下是小编对此问题的归纳整理,让我们一起来看看吧。
文章目录列表:
1.教育不能看上去很美,“小红花奖励”到底意味着什么?2.国家为什么禁止耽改剧?
3.士之耽兮,尤可脱也,女之耽兮,不可脱也,什么意思啊?
4.寄蜉蝣于天地 渺沧海之一粟什么意思
教育不能看上去很美,“小红花奖励”到底意味着什么?
**推荐
“这是为了你好,你知道吗?”这是世界上最自私、最不讲道理的话。总有一部分家长和教师强迫孩子按照他们的意愿与想法去做自己不认可、不愿意做的事情。
在影片《看上去很美》中,三四岁的方枪枪就因为一句“为他好”,被自己的老师强制剪去了辫子。面对集体生活的初体验,方枪枪内心充满了紧张和不安。他尽力地适应幼儿园,尝试学习听老师的话、遵守规则、结交朋友,然而一切似乎都不太顺利。
惧怕
“我才不要什么小红花呢”
因为奶奶回老家、父母工作忙,方枪枪被爸爸送到了幼儿园。尽管方枪枪哭得声嘶力竭,但爸爸还是头也不回地离开了。
初入幼儿园的方枪枪,被李老师“盯上了”。做 游戏 时格外和蔼的李老师,此时却神色阴沉地盯着方枪枪,并拽着方枪枪的小辫说:“来,我看你的小辫,谁给你留的啊?”看似温柔的语气,却在对方枪枪做最残忍的事情——将他的小辫子一剪刀剪掉。
方枪枪原本还没平复的情绪再起波澜,大哭着跑开。 面对方枪枪的反抗和逃跑,李老师驾轻就熟地号召全员小朋友替自己“抓捕”方枪枪, 并嘴里数落着:“我告诉你这样干净利落,才不会长虱子。这是为了你好……”
“为你好”大概是每个大人面对孩子反叛时最通用的理由。 面对哭泣的孩子,大人们的方法似乎永远只是利诱,唐老师拿出了小红花来哄他,一朵象征进步与荣耀的小红花被方枪枪狠狠地扔在了地上。而一旁的小女孩赶紧捡起来,擦干净。
这时的方枪枪还不知道,小红花到底意味着什么。
顺从
“我为什么没有小红花?”
学校可没有家里那么随便,想干什么就干什么。在学校,方枪枪首先得学会守规矩。
为了管理好学生,幼儿园设计出了一套小红花方案,即 不尿床、自己穿脱衣服、早晨起来便出便便、饭前自觉洗手、睡觉不说话,这五项每做到一项就可以得到一朵小红花, 连续七天得到五朵小红花的小朋友就可以当班长。
除此之外,幼儿园还有一套严格的规章制度。
饭前
饭前,小朋友们排队擦手,手高举过头顶。
吃饭时间
吃饭时间,李老师开始说教:“加饭举右手,手掌伸直;加汤举左手,握成拳头。吃饭不许讲话。”有小朋友想去厕所,却被李老师责骂,还扣掉他一朵小红花。
走路
在幼儿园里,走路也要有秩序。所有人排好队后,需要拉着绳子统一步伐、同一速度地走。
睡觉之前
睡觉之前,小朋友需要自己脱衣服。而一旁,李老师正在拧毛巾准备给小朋友擦屁股,她嘴里含着口哨,吹一声过来一个小朋友。
早上起床
早上,伴随着李老师的口哨声,小朋友们要自己起床穿衣。如果有不听话的小朋友,李老师就用小红花来威胁他们。
按时上厕所
上厕所这种不可控的事情,幼儿园也要“横插一手”。每天早上,所有的小朋友要在李老师的“一声令下”,一起上厕所。一边,李老师双手抱胸,边告诫着小朋友早上上厕所的好处,边四处走走停停。另一边,唐老师在一旁拿着小本子记录着时间,上厕所速度快的小朋友会得到表扬。
作为新入学的小朋友,唐老师和李老师对方枪枪似乎“网开一面”,单独帮他洗手,拉着他走路,帮他晾晒被子。
经历了一天一夜的幼儿园生活,尽管方枪枪还不知道小红花到底是什么,但他多多少少能感受到,只有得到小红花,才能得到老师的表扬,获得小朋友的认同。所以,当其他小朋友都陆续从厕所出来洗手,只剩下他时, 方枪枪怯生生地问李老师:“会不会扣我小红花?”
课上,唐老师在全班同学面前公布每人每天得到小红花的数量。看着其他小朋友都有小红花,方枪一朵也没有,他特别不服气: “我为什么没有小红花?”
唐老师回答:“因为你昨天晚上又尿床了,早上不是自己穿的衣服,上完厕所也没有自觉洗手。”指出方枪枪没得小红花的原因后,她又鼓励方枪枪如果明天表现得好,就奖励一朵。但是下次记得问问题之前,要先举手,不要自己站起来。
方枪枪得到回答后,趴在桌子上看着红花栏,幻想自己有了一朵,两朵,甚至有和班上表现最好的小女孩于倩倩一样多的小红花。大家都离开教室后,他又一个人走到红花栏处,嘴里嘟囔着: “我要有五朵小红花了。”
方枪枪开始变了,认真上课,学习儿歌。但李老师好像始终都不喜欢他,还把他作为反面教材来教育小朋友,同时让于倩倩出来做示范。
于倩倩和方枪枪在脱衣服时,都在套头的地方卡住了,李老师对他们的反应完全不同。对于倩倩,李老师什么都没说。对方枪枪,她说着风凉话:“你就耗时间吧,没人帮你,什么时候练好了什么时候才能下来。”所有小朋友围坐一周,像看笑话似地看着台中央难堪的方枪枪。
方枪枪怎么也脱不下最后一件衣服,哽咽着说:“我今天早上开始就拉屎,我还自己洗的手,为什么...为什么我没有小红花?”
迷茫
小红花这么容易能得到?
方枪枪为小红花做出了巨大的努力,改变了各种各样的个人习性,在规定的时间认真大便,好好洗手,可总也得不到小红花。
有一天,方枪枪在屋外看到一朵小红花,查看四下没人后,赶紧捡起来快速跑开。这个大家都想得到的小红花,自己努力了那么久都得不到的存在,他特别珍惜,用手帕仔细包好放进口袋里。
看到陈南燕和陈北燕因为打架被扣掉了小红花,方枪枪特别真诚地跟陈南燕说:“李老师不是扣你小红花了嘛,我想把这一朵送给你。”陈南燕非但没有领情,还质疑他是不是从李老师那里偷的,故意把小红花扔到地上。她只想要老师发的小红花,而不是地上捡的。
方枪枪只好捡起来重新包好,院子里,小朋友都在开心地做 游戏 ,而他始终孤零零地在一边看着。
这天,班上同学汪若海爸爸来接他回家,李老师板着脸说现在离接孩子的时间还差两个小时,就转身去忙自己的事情了。当被园长告知这是后勤部副部长时,李老师态度发生180度大转变,连忙放下手中的东西殷勤问好,其他的老师也都凑了过来,夸着汪若海懂事。
副部长走到红花栏处,发现自己儿子小红花不多,轻声斥责了儿子一句。他同时也发现方枪枪还未有小红花,就用领导的语气说,要加强对这位小朋友的帮助。
李老师连忙表示今天的小红花还没评完,方枪枪和汪若海都有。 方枪枪静静地看着自己之前那么努力想得来的小红花,因为这个叔叔的一句话轻轻松松地贴上了。
方枪枪在幼儿园里并不开心,他依旧很寂寞,他试图用捡来的小红花贿赂陈南燕,用爸爸送的钢笔跟陈北燕套近乎,但都没什么成效。他也曾试图加入打闹的男孩子队伍,可是他所到的地方,男孩子们都会一哄而散。看到女孩子们在抱洋娃娃也会犹犹豫豫地前去加入,仍旧是同样的遭遇。
反抗
逃离了幼儿园,
就不用再受小红花的折磨
百般努力没有得到认可后,方枪枪的美好希望破灭了,他不再努力追求小红花了,开始毫不掩饰地叛逆,甚至和小朋友们一起“起义”。
上课时,李老师在模仿动物。方枪枪小声和陈北燕说:“李老师已经变成怪物了。而且说不定你现在已经被李老师吃掉了。” 在他们眼里,李老师不再是老师,而是吃小孩的大灰狼。
等到洗澡时,方枪枪就到处摸别人的屁股后面有没有尾巴。女生们也开始传,互相检查着,就这么一传十,十传百,没多久,幼儿园的小朋友都知道了这件事。
在方枪枪的领导下,小朋友们组织了对李老师的“围捕”行动,他们拿着用携带系好的绳子,分两批从两个门包抄进去,围在李老师的床前。但孩子毕竟是孩子,李老师刚坐起来,小朋友们就被吓得乱作一团。事件伴随着替罪羊高晋被带走的哭声,不了了之。
方枪枪也彻底改变了,不再驯服,到处惹是生非。 他和其他小朋友抢枪,抢到之后走到旁边看热闹的女孩子面前,赶跑她们;主动找班里的调皮大王打架;推搡小女生;推倒别人辛辛苦苦搭了很久的玩具。他的叛逆再也不加入任何的掩饰,即使老师在场,也毫不例外。
他反驳老师所教的“以后见到狼要逃跑”,认为见到狼要被打死。联合其他两个男生欺负班里的小女生后,方枪枪不肯道歉,甚至靠着墙小声骂人。
李老师和唐老师意识到,对方枪枪这样的人,最大的惩罚就是孤立他,不给他肆意妄为的舞台。方枪枪被关了禁闭。方枪枪始终不承认自己的错误,还向园长大吼:“我不想上幼儿园,我想上学!” 却被园长告知幼儿园是最无忧无虑的时光,你以后想回来也回不来了,方枪枪睁着大眼睛,似懂非懂。
经过数天的禁闭后,方枪枪终于回到群体中,他跟在老师身后偷偷打人,故意出队,冲着大家喊:“快去告诉老师我出队了!”可是大家已经熟视无睹,再也没有人理他了。
最后,他拼命地跑出幼儿园,以为逃离了幼儿园,就不用再受小红花的折磨。 当解放军叔叔排列整齐地从他身边走过,每个人的胸前都别着一朵大红花时,他愣住了。
教育,绝不能看上去很美
影片的最后,方枪枪独自一人来到城墙根下,任凭寻找的人呼唤他的名字,自己孤零零地靠在一块大石头上睡着了。也许这时候,他才找到了自己所要的东西——被别人注意。
首先,影片里教师的出发点并没有错,但在一刀切甚至有些军事化的教育中,学生的个性得不到正常发展。教师应该学会接纳学生,给学生带来更大更多的 探索 空间和机会,而不是作为“讲授者”或者“告知者”,从自己认定的“幼儿应该学什么”为出发点去教学。
其次,教师和学生的关系不是对立的关系。在影片中,李老师俨然是居高临下的领导者,她经常用说教、训诫的语气教训学生,却从未和学生沟通、平等相处,也从未发现方枪枪的优点。在新时期,教师,尤其是幼儿教师,应充分尊重幼儿的性格,尊重他们的心理需求。
最后,千篇一律的教育模式显然是愚昧的,即使这是几十年前的教育方式,但现在的部分幼儿园教学里难免还留有它的影子。尤其是在倡导快乐教育和赏识教育的今天,类似“小红花”的奖惩应运而生,成为幼儿园奖惩机制的形象代表。但“小红花”同时引发了奖励“疲软”、奖励不公平等教育问题。这些都需当下的学校和教师引以为戒。教育,绝不能只是看上去很美。
国家为什么禁止耽改剧?
121年前的一场战争
1900年5月28日至1901年9月7日,八国联军入侵中国,几乎与此同时,一场改变世界历史的战争——布尔战争在非洲爆发。 (1899年10月11日至1902年5月31日)这两场几乎同时发生的战争,可以说改变了世界的历史。
一个逐渐唤醒病态沉睡的雄狮,一个逐渐沉没世界霸主大不列颠。
为什么可以说英国沉没了?最直观的具体例子就是钱。
八国联军侵华后,清政府签订《辛丑条约》令国耻。这份条约给清政府带来了新高的白银4.5亿两。经过几十年的赔款,到了民国时代,中国一共赔了6.532亿两。这6.532亿两加上之前不平等条约的赔款,南京条约2100万两,北京条约1600万两,北京特约50万两,烟台条约20万两,伊犁条约580万两,藏印条约是五十万两。 《马关条约》白银2.3亿两。
清政府赔款总额约为白银9.263亿两。
那么英国为布尔战争付出了多少代价呢?
答案是2.2亿英镑!
2.2亿英镑换成了白银。按照当时的习俗,一两银子可以换三先令,一镑等于二十先令,就是14.65亿两白银。
总之,英国人用14.65亿两白银打了一场资源战争,掏空了自己的遗产。
这种情况与阿富汗花费超过2万亿美元的美国何其相似。
因为相似,战后各国的经历也很相似(120年的轮回)
一:布尔战争前的英国背景。
布尔战争是一场重塑大英帝国的战争,也是值得在世界历史上写专书的一件大事。
在这场战争之前,英国正处于鼎盛时期,即使是德国和美国这样的后起之秀也从未低估过大英帝国。
可谁能想到,这样的大英帝国,竟然遭到了弱小的布尔人的严惩。
从此英国人都是王小二过年,年年不如年年!
那么战前英国人的真实背景是什么?问题是为什么会这样!
布尔战争爆发于1890年代。当时的大英帝国还是天空霸主,只是衰落逐渐明显。这种衰退的最大表现是产业空心化和产业体系落后。
与美国、德国等新兴工业国家相比,英国存在诸多问题。
这问题集中在,英国机械工业整体更新换代慢,对外贸易热衷于贸易保护。更新换代慢,让英国工业产值不断被德国日本超越,热衷贸易保护,让英国人依旧可以躺赚。
当年的英国和今日的美国真就是一模一样。
(英国工业开始滞后)
作为后发国家代表的美国,在1890年这个节点上,工业指标中最重要的钢铁产量就超过了英国,成了世界第一,同样在后方追赶的还有德国。
美国和德国的追赶,让英国渐渐力有不逮,德国、美国甚至日本海军力量的发展,也让英国惶恐不已,特别是和德国的海军扩军竞赛更是让英国财政负担加重。
国力日衰的英国,在这样的世界变局前,对于殖民地的控制渐渐减弱,世界大国的组团结盟局势,也让英国曾经引以为傲的光荣孤立政策成了一个伪命题。
可以说,在战争爆发之前,英国在工业实力上的优势正在减弱。虽然其政治影响力依然存在,但它也在考虑是否与强国结盟,以维持其岌岌可危的超级大国地位。
(德国的崛起改变了欧洲)
二:布尔人并不是孤军奋战。
国际关系的格局往往是从来不打一场,多是集体对抗。哪怕表面上是一对一的厮杀,背后也总会有别有用心的支持者。 看似势单力孤的布尔人,其实背后有不少金主。
这无数的恩人,都与布尔人有着密不可分的关系。
布尔人,即南非白人,是殖民时代移民到南非的德国人和荷兰移民的后裔。由于这一出生的血缘关系,布尔人与监视南非的大英帝国关系十分恶劣。
背后有德国的支持,让布尔人有了对抗英国的底气。
随后南非发现金矿,使对抗愈演愈烈,大量英国资本随着金矿的投资涌入南非。让别人赚钱,自己吃灰。布尔人当然不服,所以布尔人决定用铁路的垄断权来换取荷兰和德国的支持。贸易特权支持和保持独立!再说了,荷兰和德国是血脉相通的,比起廉价的英国强多了!
于是在布尔人的蓄意引导下,长期刺探殖民地的德军开始进入南非。
布尔人在可以与英国抗衡的德国的帮助下,延续了与英国抗衡的传统。
(威廉二世)
三:布尔人反抗,德国上当。
1876年,英国人趁德兰士瓦骚乱之机,趁乱占领了德兰士瓦首府比勒陀利亚,激起了布尔人的愤怒。
四年后的1880年,布尔人突袭英军,击毙英军80余人,仅伤亡一人,俘虏多人。战争开始后,英国人和布尔人连续打了很多仗。
英国人因此节节败退,不得不与布尔人签订契约,承认德兰士瓦的独立。
然而,这种脆弱的平衡在德国势力扩张后逐渐失去平衡。深感不满的英国人决定实施封锁并孤立德兰士瓦。
造成这一切的根源,无非是这个可恶的德兰士瓦共和国影响了英国的殖民计划。
英国制定了内外兼备的计划,利用约翰内斯堡暴动配合英军,企图一举摧毁德兰士瓦的自治权,将其置于大英帝国的殖民控制之下。
为此,英国人在约翰内斯堡内部设立了一支秘密部队,与从外面招募的雇佣兵合作,希望能一举成功。谁能想到,这场暴乱的时间点没有协调好,内鬼耽误了进攻,狂妄的佣兵指挥官詹姆森狂妄地率领800名佣兵前往德兰士瓦,却惨败而归!
背信弃义的英国人,让德兰士瓦人民愤怒了。
远在德国的威廉二世认为这是干涉南非的好机会,立即向英国发出挑衅性的电报,称:德兰士瓦只靠一己之力解决了武装冲突问题,不求助于对盟友,袭击土匪。
德国人用文字游戏戏弄英国,这也让大英帝国颜面尽失。
目的其实是结盟对抗英国。可惜法国不愿与死敌德国并驾齐驱,而奥匈帝国更需要英国不愿与德国结盟。
(英国和布尔冲突持续)
威廉二世的计划失败了,英国与布尔人的矛盾愈演愈烈。
新上任的英国开普敦总督米尔纳急于解决布尔问题。他不顾殖民大臣张伯伦的劝阻,以波尔警察杀死醉酒的英国锅炉工为借口,引发了骚乱和外交纠纷。
英国趁势开战,左派筹划备战,右派开始忽悠德国人和法国人。
在英国民众说要满足德国殖民地的要求,将葡萄牙殖民地瓜分给德国的忽悠下,诱使威廉二世放弃支持德兰士瓦。然后英国用同样的语气告诉法国人,只要法国不干涉,法国就会得到中非的一部分。它还通过与俄罗斯就中国铁路签订条约获得俄罗斯的理解。
德、法、俄这三个有能力干涉布尔战争的国家选择了袖手旁观,让英国终于有信心对付布尔人。
(强大的英国海军)
四:英国沦为笑柄。
国际形势的变化让布尔人寄希望于外国干涉的希望可能落空,无奈的布尔人只能选择与英国谈判。
但是,英国要求布尔人承认英国的宗主权,布尔人是完全不能接受的。
如果我们不能同意怎么办?我只能战斗!自以为有胜算的英国,在战前制造了很多舆论,为了长久和平说了很多布尔人破坏和平的言论,踏上了征程。?
在远征之前,大英帝国认为这场战争只是一次愉快的旅行。带着一千万镑的军费,他兴冲冲地出发了。
欧洲无数国家,看到英国人欺负布尔人,也来了兴趣,派出不少记者随军报道。
接着,一场看似实力悬殊的战斗狠狠地打了英国人一记耳光。虚弱的布尔人没有选择坚守。而是选择主动出击。
在1899 年10 月12 日的塔拉纳战役中,布尔人以150 人伤亡为代价杀死了500 名英军。不久之后,即10 月28 日,布尔人在莫德尔河战役中杀死并打伤了483 名英国人。在12月10日的风暴堡战役中,布尔人击败英军,俘虏英军近700人。
接二连三的失利,让英国人的脸上挂不住了!
(都是军人的布尔人)
在12月15日的科伦索战役中,英国人集结了22000人的军队,希望一举击败布尔人的主力!
面对2.2万英军,只有4500人的布尔人毫不畏惧。以29人伤亡为代价,击毙英军143人,击伤英军1002人,阻击英军援军。英国军队陷入了恐慌。
这一系列的战斗在欧洲媒体上进行了直播,无数欧洲国家看到了英国的尴尬。我们不禁想,大英帝国在劫难逃,几万人打不过几万人。
五:英国人使用新式武器,布尔人打游击战。
战局不利,让英国成为欧洲大陆的笑柄!
深感惭愧的英国人决定,战前换将,换将之后,也换装备。玛克辛机枪、阿姆斯特朗野战炮、李-恩菲尔德步枪等一大批新装备被送往驻南非的英军。
换了霰弹枪换了枪的英军,终于在战场上取得了优势!
换了霰弹枪换了枪的英军,终于在战场上取得了优势!
世界历史上的第一次现代战争就是从这里开始的。英国人不仅在战争中使用了新式武器,还在战场上使用了电话、电报等新技术。野外通讯让无数欧洲国家睁大了眼睛看着。英军终于挽回了战场的颓势,先后攻破了布隆方丹、约翰内斯堡、比勒陀利亚等要地。
(英国陆军)
战斗一直持续到1900 年9 月1 日,顽强的德兰士瓦被并入英国。看起来吞并已经完成,但英国人并没有取得最后的胜利。正如美国成功占领阿富汗却陷入游击战一样,一百多年前的布尔人选择用游击战继续与英国周旋。
无数布尔人化身游击队,他分布在广袤的南非大地上。他们通过攻击英军后勤、轰炸铁路、拔电线、切断电话线,对小股英军进行分割包围和突袭。
激流勇进的游击战让英国人胆战心惊,无处不在的危险让英国人心存疑虑。
1902年3月,英国中将梅图安被俘,震惊了整个英国朝野。暴怒的英国人大规模增兵,并不断增加驻军人数,以至于英军在南非的驻军人数高达45万人。
45万人是什么概念,相当于小南非的英军将近一半。世界霸主,身处战火泥潭的南非,引起了无数国家的极大兴趣。一般战争,全民皆兵,游击战争,各种作战新战术新方法成为很多人研究的课题。
阿富汗游击队今天使用的这些招数,可以说是当年布尔人战术的延续。
(布尔战争)
六:英国用三光政策,终于赢得战争。
游击队的泛滥成灾,让英国人狼狈不堪,也让他们越发的疯狂。
为了应对游击队的威胁,英国绅士们撕下虚伪的面纱,开始扫荡布尔人的村庄,把所有的村庄和城市都烧光了,能看到的物资都烧光了。扫荡周围十里以内。
英国人还大肆修建集中营,将能找到的布尔妇女和儿童全部囚禁起来,歼灭游击队的群众基础。一轮又一轮的三灯政策,双方都疲惫不堪。 1902年5月,两派开始和谈,布尔战争结束。
结尾:
为了征服人口只有几十万的布尔人,英国人发动了一场历时三年多、投入超过40万人的大规模战争。以2.2万人伤亡为代价,取得了惨烈的胜利。
在这场战争中,大英帝国花费了2.2亿英镑,比以往所有的殖民战争都要多。影响很大,结果也不好!在战后的和平条约中,顽强的布尔人赢得了政治和经济利益,甚至还得到了英国人30万英镑的重建家园补偿金。
英国人妥协了,选择了软政策,开了不好的先例。南非联邦成立,随后澳大利亚和新西兰也以同样的方式成立。
可以说,布尔战争为大英帝国的解体埋下了伏笔。看完英国121年前的故事,真是二甲子(120年)翻天覆地。
在二甲子年前的世界上,中国被迫签署了《辛丑条约》,同时爆发的布尔战争也为霸主英国的没落埋下了伏笔。两年后的世界,美国花费超过2万亿美元却未能打赢阿富汗战争,灰溜溜地撤退。
这种相似的经历,几乎相同的时代背景,难道不是缘分吗?
大国轮回,百年一梦,两个甲子看似很长,实则在历史的长河中很短。
一个领先了很久的国家,因为一个小睡就落后了几百年,又过了一百年才真正清醒过来。这就是轮回,也是宿命,更是生生不息民族精神的体现!
士之耽兮,尤可脱也,女之耽兮,不可脱也,什么意思啊?
耽改剧被抵制的原因:
《陈情令》是一部双男主电视剧,其中说爱情不是爱情,说兄弟情也不是兄弟情,让人摸不着看不透,总是在擦边球,擦边角。
在影视剧里两个帅哥手牵手在一起,看上去很美很纯,可是这样的形象似乎在误人子弟啊!这样的剧对青少年成长,对社会等的影响是非常不好的,这也是为什么耽改剧被全面叫停的原因。
说白了一些耽改剧在宣传断袖之美,不符合正常的人文道德,没有半点文化底蕴。这样的剧情不应该被大肆宣扬,更不应该被播出。
为什么要拍耽改剧:
首先就是因为耽改剧它是自带流量的。耽改剧就是根据一些网络文学小说改编而来的。这种小说它本身就有着非常高的热度,也有着忠实的书粉。所以说从一本耽美小说它的影视剧版权被卖出去之后,观众们。对这本小说改编而来的电视剧都是比较关注的。
还有一个原因就是。耽改剧只需要在原著小说的基础上面对剧本进行加工和改造,并不需要编剧去冒险,写一个可能不受大众欢迎的剧本,耽改剧的小说已经向资本方证明了,这本这个故事的成功。这个故事是足够吸引人的。能够引起大众的共鸣和喜爱。
寄蜉蝣于天地 渺沧海之一粟什么意思
“桑之未落,其叶沃若。于嗟鸠兮,无食桑葚!于嗟女兮,无与士耽!士之耽兮,犹可说也。女之耽兮,不可说也。”的意思是:桑树还没落叶的时候,桑叶像水浸润过一样有光泽。唉那些斑鸠呀,不要贪吃桑葚。哎年轻的姑娘们呀,不要沉溺在与男子的情爱中。男子沉溺在爱情里,还可以脱身。女子沉溺在爱情里,就无法摆脱了。
这句话的出处:《氓》——诗经·国风·卫风〔先秦〕
原文如下:
氓之蚩蚩,抱布贸丝。匪来贸丝,来即我谋。送子涉淇,至于顿丘。匪我愆期,子无良媒。将子无怒,秋以为期。
乘彼垝垣,以望复关。不见复关,泣涕涟涟。既见复关,载笑载言。尔卜尔筮,体无咎言。以尔车来,以我贿迁。(尔 一作:尓)
桑之未落,其叶沃若。于嗟鸠兮,无食桑葚!于嗟女兮,无与士耽!士之耽兮,犹可说也。女之耽兮,不可说也。
桑之落矣,其黄而陨。自我徂尔,三岁食贫。淇水汤汤,渐车帷裳。女也不爽,士贰其行。士也罔极,二三其德。
三岁为妇,靡室劳矣。夙兴夜寐,靡有朝矣。言既遂矣,至于暴矣。兄弟不知,咥其笑矣。静言思之,躬自悼矣。
及尔偕老,老使我怨。淇则有岸,隰则有泮。总角之宴,言笑晏晏。信誓旦旦,不思其反。反是不思,亦已焉哉!
译文如下:
那个人老实忠厚,怀抱布匹来换丝。其实不是真的来换丝,是找个机会谈婚事。送郎君渡过淇水,一直送到顿丘。并非我要拖延约定的婚期而不肯嫁,是因为你没有找好媒人。请郎君不要生气,秋天到了来迎娶。
登上那倒塌的墙壁,遥向复关凝神望。复关没有见到盼望的人,眼泪簌簌掉下来。情郎即从复关来,又说又笑喜洋洋。你用龟板占卜,用蓍草占卦,卜筮的结果没有不吉利。你用车来迎娶,我带上嫁妆嫁给你。
桑树还没落叶的时候,桑叶像水浸润过一样有光泽。唉那些斑鸠呀,不要贪吃桑葚。哎年轻的姑娘们呀,不要沉溺在与男子的情爱中。男子沉溺在爱情里,还可以脱身。女子沉溺在爱情里,就无法摆脱了。
桑树落叶的时候,它的叶子枯黄,纷纷掉落了。自从嫁到你家,多年来忍受贫苦的生活。淇水波涛滚滚,水花打湿了车上的布幔。我女子没有什么差错,男子行为却前后不一致了。男人的爱情没有定准,他的感情一变再变。
婚后多年守妇道,繁重家务劳动没有不干的。起早睡迟,朝朝如此,不能计算了。你的心愿实现后,渐渐对我施凶暴。兄弟不知道我的遭遇,见面时都讥笑我啊。静下心来细细想,只能独自伤心。
当初曾相约和你一同过到老,偕老之说徒然使我怨恨罢了。淇水滔滔终有岸,沼泽虽宽终有尽头。回想少时多欢乐,谈笑之间露温柔。海誓山盟犹在耳,哪里料到你会违反誓言。莫再回想背盟事,既已终结便罢休!
注释:
氓:《说文》“氓,民也。”本义为外来的百姓,这里指自彼来此之民,男子之代称。蚩(chī)蚩:通“嗤嗤”,笑嘻嘻的样子。一说憨厚、老实的样子。
贸:交易。抱布贸丝是以物易物。
“匪来”二句:是说那人并非真来买丝,是找我商量事情来了。所商量的事情就是结婚。匪:非,不是。读为“fěi”。即:走近,靠近。谋:商量。古音咪(mī)。
淇:卫国河名。今河南淇河。
顿丘:地名。今河南清丰。丘:古读如“欺”。
愆(qiān):过失,过错,这里指延误。这句是说并非我要拖延约定的婚期而不肯嫁,是因为你没有找好媒人。
将(qiāng):愿,请。无:通“毋”,不要。
乘:登上。垝(guǐ)垣(yuán):倒塌的墙壁。垝,倒塌。垣,墙壁。
复关:①复,返。关:在往来要道所设的关卡。女望男到期来会。他来时一定要经过关门。一说“复”是关名。 ②复关:卫国地名,指“氓”所居之地。
涕:眼泪;涟涟:涕泪下流貌。她初时不见彼氓回到关门来,以为他负约不来了,因而伤心泪下。
载(zài):动词词头,无义。
尔卜尔筮(shì):烧灼龟甲的裂纹以判吉凶,叫做“卜”。用蓍(shī)草占卦叫做“筮”。体:指龟兆和卦兆,即卜筮的结果。
咎(jiù):不吉利,灾祸。无咎言:就是无凶卦。
贿:财物,指嫁妆,妆奁(lián)。以上四句是说你从卜筮看一看吉凶吧,只要卜筮的结果好,你就打发车子来迎娶,并将嫁妆搬去。
沃若:犹“沃然”,像水浸润过一样有光泽。以上二句以桑的茂盛时期比自己恋爱满足,生活美好的时期。
于嗟鸠兮:于:通“吁”(xū)本义为表示惊怪、不然、感慨等,此处与嗟皆表感慨。鸠:斑鸠。传说斑鸠吃桑葚过多会醉。
耽(dān):迷恋,沉溺,贪乐太甚。
说:通“脱”,解脱。
陨(yǔn):坠落,掉下。这里用黄叶落下比喻女子年老色衰。黄:变黄。
其黄而陨:犹《裳裳者华》篇的“芸其黄矣”,芸也是**。
徂(cú):往;徂尔:嫁到你家。
食贫:过贫穷的生活。
汤(shāng)汤:水势浩大的样子。
渐(jiān):浸湿。帷(wéi)裳(cháng):车旁的布幔。以上两句是说被弃逐后渡淇水而归。
爽:差错。
贰:不专一、有二心,跟“壹”相对。以上两句是说女方没有过失而男方行为不对。
罔:无,没有;极:标准,准则。
二三其德:在品德上三心二意,言行为前后不一致。
靡室劳矣:言所有的家庭劳作一身担负无余。
室劳:家务劳动。靡:无。
“夙兴”二句:就是说起早睡迟,朝朝如此,不能计算了。夙:早。兴:起来。
言既遂矣:“言”字为语助词,无义。
既遂:就是《谷风》篇“既生既育”的意思,言愿望既然已经实现。
咥(xì):笑的样子。以上两句是说兄弟还不晓得我的遭遇,见面时都讥笑我啊。
静言思之:静下心来好好地想一想。言:音节助词,无实义。
躬自悼矣:自身独自伤心。躬,自身;悼,伤心。
“及尔”二句:当初曾相约和你一同过到老,偕老之说徒然使我怨恨罢了。
隰(xí):低湿的地方;当作“湿”,水名,就是漯河,黄河的支流,流经卫国境内。泮(pàn):通“畔”水边,边岸。以上二句承上文,以水流必有畔岸,喻凡事都有边际,而自己愁思无尽。言外之意,如果和这样的男人偕老,那就苦海无边了。
总角:古代男女未成年时把头发扎成丫髻,称总角。这里指代少年时代。宴:快乐。
晏晏(yàn):欢乐,和悦的样子。
旦旦:诚恳的样子。
反:背叛,违背。不思其反:不曾想过会违背誓言。
反是不思:违反这些。是,指示代词,指代誓言。是重复上句的意思,变换句法为的是和下句押韵。
已:了结,终止。
焉哉(古读如兹zī):语气词连用,加强语气,表示感叹。末句等于说撇开算了罢!
赏析如下:
《卫风·氓》是一首上古民间歌谣,是一首弃妇自诉婚姻悲剧的长诗。诗中的女主人公以无比沉痛的口气,回忆了恋爱生活的甜蜜,以及婚后被丈夫虐待和遗弃的痛苦。全诗六章,每章十句。第一章,追叙自己由初恋而定的婚;第二章,叙述自己陷入情网,冲破了媒妁之言的桎梏而与氓结婚;第三章,她对一群年青貌美的天真少女,现身说法地规劝她们不要沉醉于爱情,并指出男女不平等的现象;第四章,对氓的负心表示怨恨,她指出,这不是女人的差错,而是氓的反复无常;第五章,接着追叙她婚后的操劳、被虐和兄弟的讥笑而自伤不幸;第六章,叙述幼年彼此的友爱和今日的乖离,斥责氓的虚伪和欺骗,坚决表示和氓在感情上一刀两断。此诗通过弃妇的自述,表达了她悔恨的心情与决绝的态度,深刻地反映了古代社会妇女在恋爱婚姻问题上倍受压迫和摧残的情况。
诗中虽以抒情为主,所叙的故事也还完整细致,但它已将女主人公的遭遇、命运,比较真实地反映出来,抒情叙事融为一体,时而夹以慨叹式的议论。就这些方面说,这首诗已初步具备中国式的叙事诗的某些特征。这些特征或多或少地影响到其后二千余年的叙事诗,在《孔雀东南飞》《长恨歌》,直到近代姚燮的《双鸩篇》中似乎都可以看到它的影子。
《氓》诗的结构,是和它的故事情节与作者叙述时激昂波动的情绪相适应的。全诗六章,每章十句,但并不像《诗经》其他各篇采用复沓的形式,而是依照人物命运发展的顺序,自然地加以抒写。它以赋为主,兼用比兴。赋以叙事,兴以抒情,比在于加强叙事和抒情的色彩。
开头一、二章,《诗集传》云:“赋也。”具体描写男子向女主人公求婚以至结婚的过程。那是在一次集市上,一个男子以买丝为名,向女主人公吐露爱情,一会儿嬉皮笑脸,一会儿又发脾气,可谓软硬兼施。可是这位单纯的女子看不透他的本质,说是必须有人来说媒,最后将婚期订在秋天。从此以后,女子朝思暮想,“乘彼垝垣,以望复关”,望不到男子所住的复关,便泪流不止;既见复关,就像见到所恋之人,不禁眉开眼笑。她还打卦占卜,预测婚事的吉凶。及至男方派车前来迎娶,她就带着全部的财物,嫁了过去。这两章叙事真切,历历可见,而诗人作为一个纯情少女的自我形象,也刻画得栩栩如生。方玉润评这一段云:“不见则忧,既见则喜,夫情之所不容已者,女殆痴于情者耳。”(《诗经原始》)一个“痴”字。点出了此女钟情之深。
朱熹《诗集传》谓第三章“比而兴也”,第四章“兴也”,也就是说这两章以抒情为主,诗中皆以桑树起兴,从诗人的年轻貌美写到体衰色减,同时揭示了男子对她从热爱到厌弃的经过。“桑之未落,其叶沃若”,以桑叶之润泽有光,比喻女子的容颜亮丽。“桑之落矣,其黄而陨”,以桑叶的枯黄飘落,比喻女子的憔悴和被弃。“于嗟鸠兮,无食桑葚;于嗟女兮,无与士耽”,则以“戒鸠无食桑葚以兴下句戒女无与士耽也”(《诗集传》)。桑葚是甜的,鸠多食则易致醉;爱情是美好的,人多迷恋则易上当受骗。男人沉溺于爱情犹可解脱。女子一旦堕入爱河,则无法挣离。这是多么沉痛的语言!从桑叶青青到桑叶黄落,不仅显示了女子年龄的由盛到衰,而且暗示了时光的推移。“自我徂尔,三岁食贫”,一般以为女子嫁过去三年,但另有一种解释:“三岁,多年。按‘三’是虚数,言其多,不是实指三年。”(程俊英《诗经译注》)实际上是说女子嫁过去好几年,夫妻关系渐渐不和,终至破裂。女子不得已又坐着车子,渡过淇水,回到娘家。她反覆考虑,自己并无一点差错,而是那个男子“二三其德”。在这里女子以反省的口气回顾了婚后的生活,找寻被遗弃的原因,结果得到了一条教训:在以男子为中心的社会里,只有痴心女子负心汉。
诗之五章用赋的手法叙述被弃前后的处境,前六句承上章“自我徂尔,三岁食贫”,补叙多年为妇的苦楚,她起早睡晚,辛勤劳作,一旦日子好过一些,丈夫便变得暴戾残酷。这个“暴”字可使人想像到丈夫的狰狞面目,以及女主人公被虐待的情景。后四句写她回到娘家以后受到兄弟们的冷笑。《诗集传》释此段云:“盖*奔从人,不为兄弟所齿,故其见弃而归,亦不为兄弟所恤,理固有必然者,亦何所归咎哉,但自痛悼而已。”说女主人公“*奔”,固不足取;但其他的话可以帮助读者理解她当时所受到的精神压力和由此而产生的内心矛盾。
第六章赋兼比兴,在抒情中叙事,当初他们相恋时,有说有笑;男子则“信誓旦旦”,表示白头偕老。可是他还未老时就产生怨恨,而且无法挽回。这里用了两个比喻:浩浩汤汤的淇水,总有堤岸;广阔连绵的沼泽,也有边际。言外之意是:我的痛苦为什么竟没有到头的时候?《诗集传》指出“此则兴也”,其实它是比中有兴。诗人运用这两个比喻,强烈地抒发了一腔怨愤,诉说了弃妇无边无际的痛苦。为了摆脱这些痛苦,她下决心与那男子割断感情上的联系:“反是不思,亦已焉哉!”从此后不再希望他回心转意,算了,算了。然而她果真能做到吗?方玉润认为:“虽然口纵言已,心岂能忘?”(《诗经原始》)是的,从这女子一贯钟情的性格来看,她对男子不可能在感情上一刀两断,这就是今天常说的悲剧性格。
艺术成就
(一)现实主义的创作方法
《氓》诗是诗人现实生活典型情绪的再现,诗人不自觉地运用了现实主义的创作方法,歌唱抒述自己悲惨的遭遇,起了反映、批判当时社会现实的作用。《氓》是民歌,是口头创作。最初广泛地流传于民间,经过无数劳动人民的反复歌唱、不断修改,到写定时候,才形成现在这样的完整诗篇。人们在流传中,把自己关于恋爱婚姻方面的感受,渗透到歌唱中去,故作品富于现实性。诗中女主人公所叙述的是自己的切身经历,自己的感受,都是真情实感。而这种真情实感在阶级社会中是带有普遍性、典型性的。诗人善于把握题材的各种复杂的矛盾。她抓住自己和氓的矛盾,氓是夫权的代理人,他们从夫妻关系而变为压迫与被压迫的关系,透露了男尊女卑、夫权制度的社会现实。她抓住了自己和兄弟的矛盾,反映了当时社会道德、舆论,是以夫权为中心的思想和弃妇孤立无援的现实。她抓住自己内心的矛盾:婚前没有通过父母之命、媒妁之言是否可以同居呢?见了氓就开心,不见氓就伤心,如何解决见与不见的矛盾呢?这些错综复杂的矛盾,结成诗的主要矛盾——封建礼法制度与妇女幸福家庭生活的愿望的矛盾。这是当时社会中极为显著和普遍的现象。其次,《氓》诗人善于塑造人物现象。《氓》诗中有两个形象比较鲜明。一个是狡诈负心的“氓”,一个是善良被弃的“女”。氓是从别处流亡到卫国的一个农民,“抱布贸丝”,点明了他还是个小商人。最初,他“蚩蚩”地假老实,“言笑晏晏”地假温情,“信誓旦”地假忠诚。他用虚伪的手段,欺骗一位天真美貌的少女,获得了她的爱情、身体、劳动力、家私。结婚以后,他便露出真面目了。过去是指天划日地赌咒,现在是“二三其德”地变心;过去是有说有笑地温存,现在是“至于暴矣”,不但虐待,甚至把她一脚踢出了家门。有人说:氓“婚前是羊,婚后是狼”,这个比喻,既形象,又确切。氓的形象,是夫权制度的产物,是商人唯利是图的产物。诗中又描绘了一位善良的劳动妇女的形象,她最初可能搞些养蚕缫丝的家庭副业,所以有些积蓄。她纯洁天真,入世不深,以致一下子便以心相许了。当她看到氓不高兴时,赶快安慰他:“将子无怨,秋以为期”。她多情,真心爱氓,看不到他时,“泣涕涟涟”,看到他时,“载笑载言”。她勇敢,敢于无媒而和氓同居。她忠诚,把自己和财物都用车子搬到氓家。结婚以后,她安贫,和氓共同过苦日子。她辛勤,把家务劳动一齐挑起来。她坚贞,当家境逐渐好转,遭受丈夫虐待时,始终不渝地爱氓(女也不爽)。被弃以后,她坚强刚毅,冷静理智,看清氓虚伪丑恶的嘴脸,坚决地和氓决绝。她从一位纯洁多情勇敢的少女,到吃苦耐劳忍辱的妻子,再到坚强刚毅的弃妇。她性格的发展,是随着和氓关系的变化而发展的。此诗通过氓和女两个形象的鲜明对比,谁真谁假,谁善谁恶,谁美谁丑,是很清楚的。当时男女不平等的社会真实面貌,如在目前。所以说,《氓》的作者不自觉地运用了现实主义的创作方法。周扬说:“有文学就有创作方法。‘神话传说’是浪漫主义的渊源,《诗经》是现实主义的渊源。”他这段概括的话,是符合中国文学史的实际情况的。
(二)比和兴的艺术手法
诗人是农村妇女,农村四周的自然景物,是她每天所接触的熟悉的,诗人触物联想,便歌唱起来。第三章的“桑之未落,其叶沃若”是起兴,比喻年青貌美的少女初婚的幸福。第四章的“桑之落矣,其黄而陨”也是起兴,比喻弃妇面容憔悴与被弃的痛苦。第三章的“于嗟鸠兮,无食桑葚”是对喻,喻下两句“于嗟女兮,无与士耽”。第六章的“淇则有岸,隰则有泮”是反比,比氓的变心是无边无际不可捉摸的。这些,对于塑造形象,突出主题,加强诗的思想意义,都起了积极作用。
(三)对比的表现手法
这是由于现实矛盾在人们头脑中的反映。其形式有二:1.句法对比者,如“女也不爽,士贰其行”;“士之耽也,犹可说也;女子耽也,不可说也”。这是士和女两种不同人物的对比。“桑之未落”与“桑之落矣”的对比,“不见复关”与“既见复关”的对比,都是互相映衬,收到更好地塑造形象、抒发感情的效果。2.前后对比者,如氓在未婚前是“言笑晏晏,信誓旦旦”;在婚后则“言既遂矣,至于暴矣”。前后不同态度互相映衬,描绘出氓虚伪的本质。
(四)借代修辞
诗是形象思维,不是抽象的说教,要用具体的事物,抒写抽象的意境。形象的语言,容易引起读者想象、共鸣,增强诗的魅力。《氓》诗人用氓住的地方“复关”代表氓,用“总角”代表幼年。以送行之远、乘垣望关表多情。以车来贿迁表同居,以“淇水汤汤,渐车帷裳”表大归。以“三岁”表多年,以“二三”表反复。这和《采薇》诗人用“杨柳依依”代春,“雨雪霏霏”代冬,性质是一样的。收到语言隽永,耐人寻味的效果。
(五)顶真修辞
陈望道《修辞学发凡》说:“顶真是用前一句的结尾来做后一句的起头,使邻接的句子头尾蝉联,而有上递下接趣味的一种修辞法。”这种修辞,多见于歌曲。这可能由于集体歌唱,口耳相传,此唱彼和,互相衔接,便于记诵所产生的一种句式。如“抱布贸丝,匪来贸丝”,“以望复关,不见复关”,“无与士耽,士之耽兮”,“及尔偕老,老使我怨”,“不思其反,反是不思”等,都是《氓》诗中的顶真句。蝉联词不一定都在句首,有的在句中,它们的作用是一样的,都是加强诗的音乐性。
(六)叹辞的应用
诗人抒发猛烈的感情或深沉的思想的时候,经常用一种呼声或感叹辞来表达。如当她追叙婚前恋爱生活的时候,感情比较稳定,没有使用叹辞。第三章转入抒情,感情激昂,连用两个“于嗟”(哎呀),三个“兮”(啊)字,两个“也”(呀)字。第四章对“桑落”有所感,用了一“矣”字。第五章诉说被丈夫虐待,被兄弟讥笑,情绪最激动,连用六个“矣”字,借表她沉痛的心情和口气。最后一章对氓表示愤慨和决绝,加强了语气,拖长了音调,坚决地唱出“亦已焉哉”(也就算了吧)!“焉哉”二字连用,就像歌剧幕终,使人有余音袅袅,不绝如缕之感。
(七)呼告的表现手法
由于诗人感情的强烈,对所爱者或所憎者,虽不在面前,但觉得如在面前,向他陈诉或斥责,这就是呼告的特征。它在抒情诗中用得最普遍。《氓》诗第三章诗人叙述她的被弃,心情愤激,把个人的命运和当时一般女子的命运联系起来,仿佛有一群青年女子在她面前,她把自己的痛苦告诉她们,在恋爱过程中,要警惕男子将来会变心,自己将难摆脱祸害:“于嗟女兮,无与士耽!士之耽兮,犹可说也;女之耽兮,不可说也!”这几句呼告,唱出了对男女不平等社会现象的强烈悲愤。第六章又转为呼告的形式,“及尔偕老,老使我怨”,这时好像氓站在面前,斥责他的誓言是个欺骗。接着以少时两情融洽,言笑宴宴,信誓旦旦的情景,反衬氓今日的负心。悲愤之情,又达到了高潮。最后又高呼“不思其反,反是不思,亦已焉哉!”如果这里不用呼告手法向氓发出斥责,是不足以解恨的。
这首诗音调铿锵自然,富有真情实感。诗中用了不少“蚩蚩”、“涟涟”、“汤汤”、“晏晏”、“旦旦”等叠字形容词,它们不但起了摹声绘貌的作用,且加强了诗的音乐性。《诗经》民歌的章法,多半是叠章复唱的。由于《氓》诗作者感情复杂,叙事曲折,故分章而不复唱,这在《国风》民歌中是少见的。
“寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟。”这句话的意思是说:如同蜉蝣置身于广阔的天地中,像沧海中的一粒粟米那样渺小。
这句话的出处是:宋代·苏轼《赤壁赋》
我给大家节选了包含这句话的一段原文,大家可以参考一下:
苏子愀然,正襟危坐而问客曰:“何为其然也?”客曰:“‘月明星稀,乌鹊南飞。’此非曹孟德之诗乎?西望夏口,东望武昌,山川相缪,郁乎苍苍,此非孟德之困于周郎者乎?方其破荆州,下江陵,顺流而东也,舳舻千里,旌旗蔽空,酾酒临江,横槊赋诗,固一世之雄也,而今安在哉?况吾与子渔樵于江渚之上,侣鱼虾而友麋鹿,驾一叶之扁舟,举匏樽以相属。寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟。哀吾生之须臾,羡长江之无穷。挟飞仙以遨游,抱明月而长终。知不可乎骤得,托遗响于悲风。”
这篇文章翻译成白话文是这样的:
我的神色也愁惨起来,整好衣襟坐端正,向客人问道:“箫声为什么这样哀怨呢?”客人回答:“‘月明星稀,乌鹊南飞’,这不是曹公孟德的诗么?这里向西可以望到夏口,向东可以望到武昌,山河接壤连绵不绝,目力所及,一片郁郁苍苍。这不正是曹孟德被周瑜所围困的地方么?当初他攻陷荆州,夺得江陵,沿长江顺流东下,麾下的战船首尾相连延绵千里,旗子将天空全都蔽住,面对大江斟酒,横执长矛吟诗,本来是当世的一位英雄人物,然而现在又在哪里呢?何况我与你在江中的小洲打渔砍柴,以鱼虾为侣,以麋鹿为友,在江上驾着这一叶小舟,举起杯盏相互敬酒,如同蜉蝣置身于广阔的天地中,像沧海中的一粒粟米那样渺小。唉,哀叹我们的一生只是短暂的片刻,不由羡慕长江的没有穷尽。想要携同仙人携手遨游各地,与明月相拥而永存世间。知道上面这些想法不能一下子实现,只得将憾恨化为箫音,托寄在悲凉的秋风中罢了。”
只看文章可能很难理解其中的含义,所以我们得结合文章当时的创作背景来解读就比较好理解:
《赤壁赋》写于苏轼一生最为困难的时期之一——被贬谪黄州期间。元丰二年(公元1079年),因被诬作诗“谤讪朝廷”,苏轼因写下《湖州谢上表》,遭御史弹劾并扣上诽谤朝廷的罪名,被捕入狱,史称“乌台诗案”。“几经重辟”,惨遭折磨。后经多方营救,于当年十二月释放,贬为黄州团练副使,但“不得签署公事,不得擅去安置所。”这无疑是一种“半犯人”式的管制生活。元丰五年,苏轼于七月十六和十月十五两次泛游赤壁,写下了两篇以赤壁为题的赋,后人因称第一篇为《赤壁赋》,第二篇为《后赤壁赋》。
既然说到这了,我们就一起来欣赏评析一下这篇《赤壁赋》:
此赋记叙了作者与朋友们月夜泛舟游赤壁的所见所感,以作者的主观感受为线索,通过主客问答的形式,反映了作者由月夜泛舟的舒畅,到怀古伤今的悲咽,再到精神解脱的达观。全赋在布局与结构安排中映现了其独特的艺术构思,情韵深致、理意透辟,在中国文学上有着很高的文学地位,并对之后的赋、散文、诗产生了重大影响。
第一段,写夜游赤壁的情景。作者“与客泛舟游于赤壁之下”,投入大自然怀抱之中,尽情领略其间的清风、白露、高山、流水、月色、天光之美,兴之所至,信口吟诵《诗经·月出》首章“月出皎兮,佼人僚兮。舒窈纠兮,劳心悄兮。”把明月比喻成体态娇好的美人,期盼着她的冉冉升起。与《月出》诗相回应,“少焉,月出于东山之上,徘徊于斗牛之间。”并引出下文作者所自作的歌云:“望美人兮天一方”,情感、文气一贯。“徘徊”二字,生动、形象地描绘出柔和的月光似对游人极为依恋和脉脉含情。在皎洁的月光照耀下白茫茫的雾气笼罩江面,天光、水色连成一片,正所谓“秋水共长天一色”(王勃《滕王阁序》)。游人这时心胸开阔,舒畅,无拘无束,因而“纵一苇之所如,凌万顷之茫然”,乘着一叶扁舟,在“水波不兴”浩瀚无涯的江面上,随波飘荡,悠悠忽忽地离开世间,超然独立。浩瀚的江水与洒脱的胸怀,在作者的笔下腾跃而出,泛舟而游之乐,溢于言表。这是此文正面描写“泛舟”游赏景物的一段,以景抒情,融情入景,情景俱佳。
第二段,写作者饮酒放歌的欢乐和客人悲凉的箫声。作者饮酒乐极,扣舷而歌,以抒发其思“美人”而不得见的怅惘、失意的胸怀。这里所说的“美人”实际上乃是作者的理想和一切美好事物的化身。歌曰:“桂棹兮兰桨,击空明兮溯流光。渺渺兮予怀,望美人兮天一方。”这段歌词全是化用《楚辞·少司命》:“望美人兮未来,临风恍兮浩歌”之意,并将上文“诵明月之诗,歌窈窕之章”的内容具体化了。由于想望美人而不得见,已流露了失意和哀伤情绪,加之客吹洞箫,依其歌而和之,箫的音调悲凉、幽怨,“如怨如慕,如泣如诉,余音袅袅,不绝如缕”,竟引得潜藏在沟壑里的蛟龙起舞,使独处在孤舟中的寡妇悲泣。一曲洞箫,凄切婉转,其悲咽低回的音调感人至深,致使作者的感情骤然变化,由欢乐转入悲凉,文章也因之波澜起伏,文气一振。
第三段写客的回答,表现一种消极的人生观和虚无主义思想。把人类社会同宇宙自然对立起来,又把个体的人同社会整体加以分割,那当然看不到全部历史舞台上威武雄壮剧的持续演出,也看不到人类虽然依赖自然但更有改造自然的能动性和创造力,这就是悲观厌世或消极出世思想的认识论根源。对于封建社会的文人士大夫来说,当他们政治失意或生活上遇到挫折的时候,往往就陷入这样的苦闷与迷惘。苏轼也是如此。客的回答,其实正是苏轼自己贬谪黄州后思想感情的一个方面。《念奴娇》词不也说“人生如梦”么?而这样的思想感情,作为社会人生的抽象认识,却被苏轼结合着景物地点的特征,从历史到现实,从具体到一般,用诗一般的语言表现出来,使读者一点也不感到任何枯燥的说教意味。更为重要的是苏轼同样结合着景物、地点的特征,同样用诗一般的语言,批评了客的回答,表现了苏轼当时思想感情的另一个主导方面,全文至此遂以“苏子曰”开始而进入第四段。
第四段,是苏轼针对客之人生无常的感慨陈述自己的见解,以宽解对方。客曾“羡长江之无穷”,愿“抱明月而长终”。苏轼即以江水、明月为喻,提出“逝者如斯,而未尝往也;盈虚者如彼,而卒莫消长也”的认识。如果从事物变化的角度看,天地的存在不过是转瞬之间;如果从不变的角度看,则事物和人类都是无穷尽的,不必羡慕江水、明月和天地。自然也就不必“哀吾生之须臾”了。这表现了苏轼豁达的宇宙观和人生观,他赞成从多角度看问题而不同意把问题绝对化,因此,他在身处逆境中也能保持豁达、超脱、乐观和随缘自适的精神状态,并能从人生无常的怅惘中解脱出来,理性地对待生活。而后,作者又从天地间万物各有其主、个人不能强求予以进一步的说明。江上的清风有声,山间的明月有色,江山无穷,风月长存,天地无私,声色娱人,作者恰恰可以徘徊其间而自得其乐。此情此景乃缘于李白的《襄阳歌》:“清风明月不用一钱买,玉山自倒非人推”,进而深化之。
因为客曾表示“羡长江之无穷”,又希望“抱明月而长终”,所以苏轼还是拾取眼前景物,从地面上的江水和天空里的月亮说起:“客亦知夫水与月乎?”这一句仿佛京剧行腔中的“导板”,将引出一节精彩的唱段,而那种疑问式的语调则又表明客其实不能从江水、月亮得出关于短暂与永恒这一哲学范畴的正确认识。关于江水,苏轼认为“逝者如斯,而未尝往也”,意思是江水不舍昼夜地滔滔流去,作为某一段江水,确乎从这里消失了,而作为整个江水,则始终长流不绝,因此可以说“未尝往也”。关于月亮,苏轼认为“盈虚者如彼,而年莫消长也”,意思是月亮有时圆满,有时缺损,但它缺了之后又恢复圆,这样周而复始,终究无所增减,因此可以说“莫消长也”。列举江水、月亮说明去留、增减的辩证关系,作者再归纳到一般的认识原理:“盖将自其变者而观之,则天地曾不能以一瞬;自其不变者而观之,则物与我皆无尽也……”就是说,变与不变,无论宇宙还是人生,都是相对的。如果从变的角度来看,岂但人生百年,顷刻即逝,就是向来认定的天长地久,其实也是连一眨眼的工夫都不曾保持常态;而如果从不变的角度来看,则宇宙万物固然无穷无尽,其实人生也一样绵延不息。因此,对人生而言,那天地宇宙万事万物,“而又何羡乎?”自然也不必“哀吾生之须臾”了。前人说过“清风明月不用一钱买”,恰好切合苏轼眼前的景物,“江上之清风”有声,“山间之明月”有色,江山无尽,天地无私,风月长存,声色俱美,他正可以徘徊其间而自得其乐。这,又回到了“乐”字上来。?
文章写了主客对话,表达了正反两方面的观点,最后以第五段作结。第五段写客被苏轼说服了,满面春风,换却愁颜。“客喜而笑,洗盏更酌。”这次更加欢快,不免开怀畅饮,直到“肴核既尽,杯盘狼藉”。客解决了思想问题,心情舒畅,无所忧虑,于是同苏轼“相与枕藉乎舟中,不知东方之既白”,跟文章开头的“泛舟”“月出”遥相呼应。一枕好睡醒来了,一宿晚景过去了,一次赤壁之游结束了,一篇《赤壁赋》也随之收尾了。而读者则在经历了一番江上月夜泛舟,听取了一场关于宇宙人生的对话之后,却还久久地沉浸在作者优美笔调所表现的诗一般的意境之中。
苏轼这种宇宙观和人生观只能说包含有一定的合理性,因为作者不同意看问题绝对化,注意到事物相反相成的辩证关系;但不能认为是科学的,因为作者沿袭了庄子的相对主义观点,而相对主义否认衡量事物的客观标准,抹煞事物与量的实际界限。同时,苏轼这种宇宙观和人生观固然表现了他对政治迫害的蔑视,对于所追求的理想的坚持,身处逆境依然那么豁达、开朗、乐观、自信,但也表现了他随缘自适、随遇而安的超然物外的生活态度。这种生活态度往往包含着无可奈何的自我安慰,从流连光景中寻求精神寄托。所以他在“而又何羡乎”一句之后,掉转笔锋写道:“且夫天地之间,物各有主,苟非吾之所有,虽一毫而莫取。惟江上之清风,与山间之明月,耳得之而为声,目遇之而成色,取之无禁,用之不竭,是造物者之无尽藏也,而吾与子之所共适。”苏轼认为人对自然万物,非但不必因“吾生之须臾”而羡慕其“无穷”,反倒要使“无穷”的自然万物为“吾生”所享受,从中得到乐趣。
这篇赋在艺术手法上有如下特点:
“情、景、理”融合。全文不论抒情还是议论始终不离江上风光和赤壁故事,形成了情、景、理的融合。通篇以景来贯串,风和月是主景,山和水辅之。作者抓住风和月展开描写与议论。文章分三层来表现作者复杂矛盾的内心世界:首先写月夜泛舟大江,饮酒赋诗,使人沉浸在美好景色之中而忘怀世俗的快乐心情;再从凭吊历史人物的兴亡,感到人生短促,变动不居,因而跌入现实的苦闷;最后阐发变与不变的哲理,申述人类和万物同样是永久地存在,表现了旷达乐观的人生态度。写景、抒情、说理达到了水乳交融的程度。
“以文为赋”的体裁形式。此文既保留了传统赋体的那种诗的特质与情韵,同时又吸取了散文的笔调和手法,打破了赋在句式、声律的对偶等方面的束缚,更多是散文的成分,使文章兼具诗歌的深致情韵,又有散文的透辟理念。散文的笔势笔调,使全篇文情郁郁顿挫,如“万斛泉涌”喷薄而出。与赋的讲究对偶不同,它相对更为自由,如开头的一段“壬戌之秋,七月既望,苏子与客泛舟游于赤壁之下”,全是散句,参差疏落之中又有整饬之致。以下直至篇末,大多押韵,但换韵较快,而且换韵处往往就是文意的一个段落,这就使本文特别宜于诵读,并且极富声韵之美,体现了韵文的长处。
意象连贯,结构严谨。景物的连贯,不仅在结构上使全文俨然一体,精湛缜密,而且还沟通了全篇的感情脉络,起伏变化。起始时写景,是作者旷达、乐观情状的外观;“扣舷而歌之”则是因“空明”、“流光”之景而生,由“乐甚”向“愀然”的过渡;客人寄悲哀于风月,情绪转入低沉消极;最后仍是从眼前的明月、清风引出对万物变异、人生哲理的议论,从而消释了心中的感伤。景物的反复穿插,丝毫没有给人以重复拖沓的感觉,反而在表现人物悲与喜的消长的同时再现了作者矛盾心理的变化过程,最终达到了全文诗情画意与议论理趣的完美统一。